To Kalon - najważniejsza winnica Ameryki. Co warto wiedzieć?
1. Wprowadzenie
W najnowszym wpisie chciałbym czytelnikom przybliżyć najsłynniejszą i prawdopodobnie najlepszą winnicę zachodniej półkuli - To Kalon, położoną w okręgu Oakville w samym środku doliny Napa w północnej Kalifornii. Dlaczego zachodniej półkuli? Nawet biorąc niesamowity postęp w jakości wina dokonany przez producentów w środkowej Kalifornii lub w stanach Oregon i Waszyngton albo w krajach takich jak Chile lub Argentyna to właśnie Dolina Napa jest miejscem, z którego pochodzi najwięcej najlepszych win z obu Ameryk, a w dolinie Napa winnicą, z której wytwarza się najwięcej światowej klasy win jest właśnie To Kalon. Czy wiecie jak nazywa się winnica, która może się poszczycić największą ilością win nagrodzonych perfekcyjną oceną 100 pkt? Najsłynniejsza winnica Burgundii - La Romanee Conti Grand Cru otrzymała cztery razy ocenę 100 pkt w magazynie The Wine Advocate, najczęściej nagradzane Bordeaux w historii La Mission du Haut Brion otrzymało w sumie osiem razy perfekcyjną notę 100 pkt, najsłynniejsze wino Australii czyli Penfolds Grange może się pochwalić trzema ocenami 100 punktowymi.
W przypadku To Kalon w sumie 29 win otrzymało magiczne 100/100 punktów (!!!)
Gdyby oceniać jakąkolwiek winnicę pod kątem ocen jakie otrzymują wina z niej wyprodukowane, To Kalon z Oakville musiała by być w osobnej lidze ponieważ zdeklasowała wszystkie najlepsze winnice na świecie, łącznie z najsłynniejszymi winnicami Bordeaux czy Burgundii.
Jeśli ktoś interesuje się szlachetnymi winami, chciałby takie wina pić, albo interesuje się winiarstwem kalifornijskim to po prostu musi, chociaż pobieżnie wiedzieć, jaka potęga kryje się za nazwą To Kalon.
Winnica To Kalon znajduje się pomiędzy drogą nr 29 biegnącą środkiem doliny Napa a górami Mayacamas od
zachodu ograniczającymi dolinę, w samym centrum okręgu Oakville,
który z kolei znajduje się prawie na środku doliny Napa. Poniżej link do mapy z Google maps, To Kalon położona jest mniej więcej w trójkącie wyznaczonym przez Robert Mondavi Winery - Deter Vineyard - Welcome to Napa Valley Sign
https://goo.gl/maps/yDzG9TAqx5WnzPBN7
2. Rys historyczny
Początek historii To Kalon wiąże się z Hamiltonem Crabbem, który w połowie XIX w. podczas gorączki złota, wyemigrował z rodzinnego stanu Ohio do Kalifornii. Przez wiele lat pracował nad Zatoką San Francisco aby za zaoszczędzone pieniądze kupić w 1868r. w dolinie Napa 240 akrów ziemi, która wcześniej gdy Kalifornia była jeszcze częścią Meksyku, stanowiła część ogromnego rancza Caymus. Te 240 akrów położone na zachód od biegnącej środkiem doliny drogi nr 29 nabyte w 1868r. stały się rdzeniem winnicy, która została nazwana "To Kalon" ( po grecku "najwyższe piękno") a dzisiaj są podzielone pomiędzy dwóch właścicieli: Robert Mondavi Winery oraz Andy Beckstoffera ale do tego jeszcze dojdę.
Hamilton Crabb z 240 akrów obsadził różnymi odmianami winorośli około 120 akrów, zbudował również winiarnię i pod nazwą Hermosa Vineyards w 1880r. stał się trzecim największym producentem wina w całym okręgu. W XIX wieku prym wiodły zapomniane w dzisiejszej Kalifornii takie odmiany takie jak: Hamburg, Malbec, Gamay, Grenache Blanche, Semilion Noir czy Flame Tokay. Źródła podają, że liczba odmian winorośli sięgała podobno 300. W kolejnych latach w północnej części Kalifornii nastąpił boom jeśli chodzi o uprawę winorośli, sadzono nowe winnice, powstawały nowe winiarnie. Crabb postanowił zainwestować zarobione pieniądze w powiększenie swojej głównej winnicy To Kalon i w 1881r. dokupił sąsiadującą od południa 119 akrową działkę a następnie w 1891r. odkupił aż 650 akrów od Johna Davisa, w tym 165 akrów obsadzonych winoroślą na południe od swojej winnicy To Kalon a wzgórzami Mayacamas. W sumie te trzy części (z 1868, 1881, 1891) winnicy To Kalon za czasów
Hamiltona Crabba miały 524 akry, oczywiście nie całość była obsadzona
winnymi krzewami. Poniżej widoczna jest mapka pokazująca pierwotne granice winnicy i jej kolejne rozszerzenia.
Pisze o tym, ponieważ to jakie były granice winnicy To Kalon za czasów gdy zarządzał nią Hamilton Crabb miało w XXI w. kolosalne znaczenie dla najsłynniejszego pozwu sądowego w historii kalifornijskiego winiarstwa (Mondavi vs Beckstoffer) z bajecznymi pieniędzmi w tle.
W międzyczasie, w 1886r. Hamilton Crabb zmienił nazwę swojej winiarni z Hermosa na To Kalon Wine Company i zaczął odnosi sukcesy. Uważa się że w XIX wieku To Kalon Winery zdobyła dla swoich win więcej nagród niż jakakolwiek inna winiarnia w erze
przed prohibicją. Niestety w latach 90tych XIXw. winnice w dolinie Napa zaczęła pustoszyć filoxera, która spowodowała spadek produkcji wina i zadłużenie właścicieli winiarni i winnic. Hamilton Crabb w poszukiwaniu gotówki sprzedał w 1898r parcelę, którą nabył w 1891r. a w 1899r zmarł na zawał. Jego rodzina musiała sprzedać pozostałą część winnicy i tak era rodziny Crabb w To Kalon dobiegła końca. Co prawda winiarnia i winnica pod nazwą To Kalon przetrwała w kolejnych rękach aż do czasów prohibicji ale nie odnosiła już takich sukcesów jak za Hamiltona Crabb'a.
Po okresie prohibicji, produkcja wina zaczęła się odradzać. W 1943 i 1944 roku biznesmen Martin Stelling kupił większość parceli składających się na winnicę To Kalon z czasów Hamiltona Crabba, a więc z 1868, 1881 i 1891r. (w sumie 424 akry). Tylko wydzielone 100 akrów pozostały poza jego kontrolą w rękach pani Churchill. Zrobił ponowne nasadzenie całej winnicy odmianami takimi jak cabernet sauvignon, cabernet franc czy sauvignon blanc. Nabył również sąsiednią winnicę - McGill Ranch i przyłączył ją do To Kalon, powiększając znacznie jej rozmiary. Na powyższej mapce to rozszerzenie widoczne jest jako "Stelling Extension". Niestety niedługo potem, w 1950r. Stelling zginał w wyniku obrażeń jakich doznał w wypadku samochodowym. Wdowa pani Stelling wkrótce rozpoczęła sprzedawać po kawałku całą winnicę, której różne części znalazły się w rękach różnych właścicieli m.in rodziny Detert, która to część w obecnych czasach jest podzielona na dwie małe części To Kalon należące do rodzin Deter i MacDonald. Największa cześć (325 akrów) po To Kalon z czasów Stellinga znalazła się w 1958 r. we władaniu rodziny Mondavi pod marką Charles Krug. Natomiast 89 ze 100 akrów, które posiadała pani Churchill jeszcze w latach 40tych zostały sprzedane Beaulieu Vineyards.
Tak oto dawna winnica To Kalon obejmująca tereny z czasów Stellinga a więc prawie dwa raz większych niż w XIX za Hamiltona Crabba znalazła się w rękach kilku właścicieli. W połowie lat 50tych podział wyglądał następująco:
- 325 akrów Charles Krug Winery, którego od 1943r. właścicielem była rodzina Mondavi
- 90 akrów Beaulieu Vineyards,
- 50 akrów rodzina Detert,
- 12 akrów pozostających jeszcze w rodzinie Stelling
- 20 akrowa parcela należąca do Uniwersytetu Stanowego Kalifornii w Davis.
3. Obecni właściciele To Kalon
Dwaj synowie Cesare Mondavi czyli nestora rodu: Peter i Robert wkrótce pokłócili się o wizję rozwoju rodzinnego biznesu i w 1965r. Robert odszedł z zarządu firmy Charles Krug. Już rok później wraz z dwoma wspólnikami odkupił ostatnią parcelę, która była w posiadaniu rodziny Stelling (12 akrów) i założył na niej Robert Mondavi Winery. Piękny budynek winiarni wraz z bramą, wieżą i centrum dla zwiedzających istnieje do dzisiaj i jest położony w północno-wschodnim narożniku pierwszej parceli nabytej przez Hamiltona Crabba w 1868r, przy drodze nr 29. Wkrótce biznes Roberta Mondaviego tak się rozwinął, że stać go było na kupowanie kolejnych części To Kalon aż wreszcie doszło do wzajemnych pozwów sądowych pomiędzy Robert Mondavi Winery a Charles Krug Winery pozostającą pod rządami jego brata Petera. Po długich bataliach sądowych sprawa skończyła się tym, że firma Charles Krug pozostała wyłączną własnością Petera Mondavi a Robert zrzekając się udziałów w Charles Krug, otrzymał fundusze na zakup pozostałej części winnicy To Kalon obejmując większość tego co w latach 40tych należało do Martina Stellinga. W 1978r wszedł we współpracę z baronem Rothschildem właścicielem Chateau Mouton Rothschild w Bordeaux i założył z nim spółkę Opus One. Część winnicy To Kalon położoną najbardziej na południe przeznaczono na produkcje wina Opus One. Mondavi w późniejszym czasie nabył również 100 akrową parcelę położoną na wschód od drogi 29, położoną zupełnie poza granicami To Kalon również z przeznaczeniem na produkcję wina Opus One a w 2008 roku Mondavi Winery zaczęła wykorzystywać dodatkowo 48 akrową parcelę o nazwie K block I do produkcji Opus One, położoną na terenie winnicy założonej przez Hamiltona Crabba w 1868r. Ze względu na sławna historię winnicy To Kalon, Robert Mondavi w 1987r. wystąpił o zastrzeżenie znaku handlowego pod nazwą "To Kalon" aby móc używać na etykiecie swoich win i tym je wyróżniać. Po zastrzeżeniu znaku handlowego Mondavi pierwszy raz użył go na etykiecie wprowadzanego na rynek w 1988r. białego Fumé Blanc Reserve rocznik 1986 a następnie To Kalon I-Block Reserve Fumé Blanc rocznik 1995. Jeśli chodzi o czerwone wina to flagowe wino czyli Robert Mondavi Cabernet Sauvignon Reserve od początku czyli od rocznika 1971 nie miało w nazwie To Kalon pomimo tego, że większość surowca do jego produkcji pochodziła właśnie z To Kalon, w zależności od rocznika od 60% do nawet 80%. Od rocznika 1997 Mondavi zdecydował się na rzecz niezwykłą i wypuścił na rynek równolegle dwa wina klasy Reserve: Cabernet Sauvignon Reserve oraz Cabernet Sauvignon To Kalon, to drugie miało jeszcze wyższy udział surowca z winnicy. Wina Reserve zwykle powstawały z mieszanki gron pochodzących z różnych winnic z doliny Napa, ale w obu największy udział miała winnica To Kalon.
Druga największa część winnicy To Kalon była od 1943 do 1993 własnością znakomitego producenta wina Beaulieu Vineyards, którego jeszcze w latach 60-tych wykupił gigant z rynku alkoholi i żywności korporacja Heublein a dyrektorem oddziału kalifornijskiego, odpowiedzialnym za segment wina super premium był w tym czasie Andy Beckstoffer. Nie ma tutaj miejsca na opisanie drogi zawodowej i sukcesów Beckstoffera, który jako jeden z kilkorga ludzi w świecie wina zasługuje na tytuł "bigger than life" ale dość powiedzieć, że odszedł z funkcji dyrektora w Heublein i założył własną firmę z myślą o inwestowaniu w winnice głównie w dolinie Napa i w 1993 roku odkupił od Beaulieu Vineyards 89 akrów położonych w centrum winnicy To Kalon. Już w 1994 rozpoczął zupełnie nowe nasadzenia, prawie w całości poświęcając je na klony odmiany cabernet sauvignon: nr 4, 6, 7 i 337 a także na niewielki blok obsadzony krzewami cabernet franc. Beckstoffer nie produkuje wina, od 1998r sprzedaje całość upraw producentom na podstawie długoterminowych umów. Pierwszym producentem, który zdecydował się od rocznika 1998 kupować grona cabernet sauvignon był Fred Schrader, założyciel kultowej wytwórni Schrader Cellars. Obecnie około 20 producentów wytwarza wina ze skupowanych od Beckstoffera gron w przytłaczającej większości są to czyste cabernet sauvignon (klony nr 4, 6, 7 lub 337) lub w niewielkich ilościach cabernet franc. Każdy producent musi obowiązkowo na etykiecie swoich win umieścić napis: Beckstoffer To Kalon.
Beckstoffer wprowadził unikalny system wyceniania sprzedawanych gron producentom wina. Obecnie zasada brzmi: 100 x cena detaliczna butelki wina za 1 tonę surowca. Ustalona jest również przez Beckstoffera minimalna cena detaliczna po jakiej producenci mogą sprzedawać własne wina, obecnie nie może być mniejsza niż 175 USD za butelkę. Czyli minimalna cena 1 tony gron cabernet sauvignon lub cabernet franc to 17 500 USD. Producenci, którzy sprzedają swoje wina po 400 czy 500 USD lub po 1000 USD za butelki magnum muszą płacić 50 000 USD za tonę surowca. To są najdroższe winne grona na świecie, które teoretycznie można kupić. To oznacza nawet 50 dolarów za kg winnych gron czyli około 200 zł, a przecież kupno surowca to dopiero początek kosztów dla producenta.
Beckstoffer namówił Freda Schradera aby na etykietach swoich win umieścił napis To Kalon, ponieważ jego 89 akrów winnicy znajduje się w obrębie oryginalnej, pierwszej parceli zakupionej przez Hamiltona Crabba w 1868r. Ponieważ od 1987r. nazwa To Kalon została zastrzeżona jako znak towarowy przez Robert Mondavi Winery, doszło szybko do pozwu sądowego oraz kontr pozwu ze strony Backstoffer wobec Mondaviego. Były to najsłynniejsze pozwy sądowe w XXI w winiarstwie kalifornijskim. Sprawa skończyła się ugodą w 2003r. na mocy której, Mondavi zgodził się aby wina produkowane z części To Kalon należącej do Beckstoffera mogły mieć oznaczenie na etykiecie "Beckstoffer To Kalon" a Mondavi Winery mogło dalej używać znaku handlowego "To Kalon" na swoich winach. Tylko wina produkowane przez Robert Mondavi Winery oraz te które pochodzą z gron zebranych na 89 akrach Beckstoffera oficjalnie mogą mieć na etykietach nazwę "To Kalon".
Część winnicy należąca do rodziny Detert, podzieliła się na dwie części, jedna nadal należy do Detert a druga do rodziny MacDonald. Detert ma obsadzone około 18 akrów a MacDonald około 15 akrów krzewami. Pewną ciekawostką jest to, że najstarsze krzaki cabernet sauvignon znajdujące się w granicach To Kalon znajdują się na terenie parceli należącej do Macdonald a najstarsze krzaki cabernet franc znajdują się z kolei na parceli rodziny Detert. Od lat 50tych Detert i MacDonald sprzedawali surowiec z własnych parceli rodzinie Mondavi, najpierw dla Charles Krug a potem Robertowi gdy założył w 1966r. własną wytwórnię wina. Mondavi mieszał surowiec z własnymi gronami i produkował wina pod własnymi etykietami. W XXI wieku to się zmieniło, zarówno Detert jak i MacDonald zaczęli produkować własne wina choć nie mogą używać na etykiecie nazwy "To Kalon"
Ostatnim właścicielem jest Uniwersytet stanu Kalifornia w Davis, który prowadzi eksperymentalną uprawę nowych odmian lub klonów winorośli, z których potem mogą korzystać właściciele winnic przy nowych nasadzeniach.
Poniżej mapka pokazujace obecne granice winnicy To Kalon, jak widać jest ona dwa razy większa (678 akrów) niż za czasów Hamiltona Crabba, większość należy do Robert Mondavi Winery albo do spółki Opus One (Mondavi - Rothschild)
4. Producenci i wina powstające z To Kalon
Jak widać z powyższej mapki największy obszar dzisiejszej winnicy To Kalon zajmuje Robert Mondavi Winery, ponad 400 akrów, zasadzone głównie odmianą cabernet sauvignon z mniejszym udziałem cabernet franc, merlot, malbec, petit verdot i sauvignon blanc.
Mondavi Winery produkuje następujące wina, które zawierają grona z To Kalon:
- Cabernet Sauvignon To Kalon Vineyard , 130-250 USD
- Cabernet Sauvignon Reserve, 125-190 Euro
- To Kalon Fumé Blanc Reserve Sauvignon Blanc, 45-70 USD
- To Kalon I Block Fumé Blanc, 90 USD
- Cabernet Sauvigon, Oakville, 30-90 Euro, w Polsce jest po 337 zł
Opus One czyli spółka pomiędzy Mondavi Winery a Chateau Mouton Rotschild posiadająca około 100 akrów na terenie To Kalon (plus kolejne 100 akrów po drugiej stronie drogi nr 29 czyli poza granicami To Kalon) na swoich dwóch parcelach - K Block i Q Block ma krzewy cabernet sauvignon, cabernet franc i petit verdot.
- Opus One, 300-500 Euro, w Polsce jest po 2900zł
- Opus One Overture (drugie wino), 175-200 Euro
Opus One jest jednym z najbardziej znanych win kalifornijskich ale z tego względu jest bardzo drogie i moim zdaniem nie warte aż takich pieniędzy. Biorąc pod uwagę, że wina z napisem "To Kalon Beckstoffer" można kupić taniej albo w podobnej cenie a dostają wyższe oceny zarówno w The Wine Advocate jaki i od amatorów na www.cellartracker.com to lepiej je kupić albo nawet dwie-trzy butelki Mondavi Cabernet Sauvignon Reserve niż jedną butelkę Opus One. Przykładowo na www.cellartracker.com Robert Mondavi Cabernet Sauvignon Reserve 2001 ma wyższą średnią ocen niż Opus One 2001. Miałem zaszczyt wypić Mondavi Cabernet Sauvignon Reserve 2001 i to jest jedno z trzech-czterech najlepszych win jakie kiedykolwiek piłem, kosztowało mnie 110 USD. Obecna cena Opus One 2001 to 495 Euro.
Po lewej Mondavi Cabernet Sauvignon Reserve 2001, po prawej to samo wino ale rocznik 1995
Kolejnym producentem, który pod względem obszaru zajmuje trzecie miejsce to Andy Beckstoffer. Poniżej podaję listę nie wszystkich ale najlepszych i najważniejszych producentów wina, którzy kupują surowiec od Beckstoffera i mogą używać na swoich etykietach napis "Beckstoffer To Kalon". Wszystkie 29 win z To Kalon nagrodzonych oceną 100 pkt pochodzi od niżej wymienionych producentów. Ani Opus One ani żadne wino z Mondavi Winery nigdy nie dostało 100 pkt w The Wine Advocate. Beckstoffer jak już wcześniej wspomniałem uprawia prawie wyłącznie cabernet sauvignon, który zajmuje 94% jego parceli, pozostałe 6% obsadzone jest cabernet franc. Cabernet sauvignon są to klony nr 4 (48%), nr 6 (11%), nr 7 (6%) oraz nr 337 (35%), jeśli chodzi o cabernet franc to jest to wyłącznie klon nr 1.
- Schrader Cellars Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon CCS (klon nr 4), 430-490 Euro
- Schrader Cellars Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon Old Sparky (klony nr 4, 6 , 337) wyłącznie butelki magnum, 1500-2800 Euro
- Schrader Cellars Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon RBS (klon nr 337), 425-450 Euro
- Schrader Cellars Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon T6 (klon nr 6), 425-495 Euro
- Carter Cellars Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon The G.T.O. (klony nr 4, 7, 337) wyłącznie butelki magnum, 1500 Euro
- Carter Cellars Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon The OG (klon nr 337), 220-240 Euro
- Carter Cellars Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon The Grand Daddy (klon nr 4), 200 Euro
- Carter Cellars Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon The Three Kings (klon nr 7), 200 Euro
- Paul Hobbs Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon (klony nr 4 i 337), 450-600 Euro
- Realm Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon (klony nr 4 i 337), 355-460 Euro
- Realm Cabernet Franc Beckstoffer To Kalon (klon nr 1), wyłącznie butelki magnum, 1730 Euro
- TOR Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon (klon nr 337), 150-225 USD
- TOR Proprietary Red Beckstoffer To Kalon Vineyard (cabernet sauvignon/cabernet franc), 150-200 USD
- Bacio Divino, Janzen Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon (klon nr 337), 139-190 Euro
- B Cellars Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon, 285 USD
- Morlet Family Vineyards, Passionnement Cabernet Sauvignon, 268 Euro
- Morlet Family Vineyards, Force de la Nature Cabernet Franc (klon nr 1), 230-500 USD
- Morlet Family Vineyards,Cabernet Sauvignon Coeur de Valee , 165-230 USD
- Purlieu Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon, 200-250 USD
- Cliff Lede Cabernet Sauvignon Beckstoffer To Kalon, 284-320 Euro
Tam gdzie podane są ceny w Euro, te wina można kupić w sklepach w Unii Europejskiej, tam gdzie są w USD tylko w sklepach lub na aukcjach w USA.
Pod tym linkiem znajduje się lista wszystkich win wyprodukowanych z Beckstoffer To Kalon, z ocenami i szczegółowymi opisami: https://www.beckstoffervineyards.com/wine-reviews/to-kalon
Rodziny MacDonald i Detert są ze sobą spokrewnione i podzieliły się około 50 akrami, które w 1954 roku kupiła babka obecnych właścicieli - Hedwig Detert.
Detert od 1954r. sprzedawali surowiec dla Charles Krug a od 1966r. dla Robert Mondavi Winery, nie produkując przez kilkadziesiąt lat wina pod własną marką. Dopiero w 2000r. powstał pierwszy rocznik, który został zaoferowany na rynku klientom, był to Detert Cabernet Franc natomiast pierwsze wino z odmiany cabernet sauvignon powstało z rocznika 2002. Parcela należąca do Detert słynie z najstarszych nasadzeń cabernet franc w całej winnicy To Kalon, jest to tzw. Easter Block. Co prawda nasadzenia są z 1979r. ale zrobione je na podkładkach krzewów pochodzących jeszcze z 1949r. Wina produkowane przez Detert należą do najtańszych win z winnicy To Kalon, niestety z tego co się orientuję są dostępne wyłącznie na rynku amerykańskim:
Detert Cabernet Franc, Oakville, cena 100-110 USD
Detert Cabernet Sauvignon, Oakville, cena 100-115 USD
Podobnie jak Detert również Macdonald od lat 50tych sprzedawali surowiec, najpierw dla Charles Krug a potem dla Mondavi Winery. Mondavi łączył go ze swoim i wytwarzał flagowe Cabernet Sauvignon Reserve. Sytuacja zmieniała się XXI w. kiedy bracia Graeme i Alex MacDonald postanowili robić wino pod własnym nazwiskiem zamiast sprzedawać grona Mondavi Winery, tym bardziej, że Mondavi przestał być firmą rodzinną a stał się częścią wielkiego koncernu Constellation Brands z Nowego Jorku.
Mapka pokazuje część To Kalon i wzajemne usytuowanie Robert Mondavi Winery, parceli Opus One (na zielono w obrębie To Kalon), części Andy Beckstoffera i MacDonald. Mapka pochodzi z www.vinous.com
Parcela MacDonaldów położona jest na doskonale przepuszczającym wodę, żwirowym podłożu i była uważana za jedną z najlepszych w całej winnicy. W dodatku znajdują się na niej jedne z najstarszych krzewów cabernet sauvignon (z roku 1954) w całej dolinie Napa. Pierwszy eksperymentalny rocznik, wyprodukowany w mikroskopijnych ilościach to był 2004, nie był oferowany klientom a jedynie przeznaczony na własny użytek. Po próbach w kolejnych latach dopiero wino z rocznika 2010 (wielkiego dla win z regionu Napa) bracia MacDonald zdecydowali się zaoferować klientom. Z powodu niewielkiej ilości (tylko 92 skrzynki), sławy To Kalon oraz powszechnego przekonania o wartości terroir parceli należącej do rodziny MacDonald, te wina stały się taką sensacją, że pierwszy raz od lat 90tych zaczęto mówić, że pojawił się producent, który może zostać drugiem "Screaming Eagle" czyli najbardziej poszukiwanym i najcenniejszym winem kalifornijskim. Lista mailingowa zapisanych klientów na kupno tego wina natychmiast się wypełniła, a ceny wina na rynku wtórnym znacznie przebiły cenę z listy mailingowej ustalonej na 150 USD. Ponieważ Robert Parker ani nikt z pisma The Wine Advcate nie oceniał pierwszych roczników Macdonald Cabernet Sauvignon, klienci sami roznosili opinię o tym winie tzw. pocztą pantoflową, czym jeszcze bardziej nakręcano popyt i ceny.
Obecna cena tego pierwszego rocznika czyli MacDonald Cabernet Sauvignon 2010 wynosi szacunkowe 700-1000 USD. Niestety z uwagi na minimalną podaż (nieduża parcela, stare o niskiej wydajności krzewy) te wina można kupić w nielicznych sklepach w USA lub na aukcjach, gdy któryś z klientów z list mailingowej zdecyduje się sprzedać 1-2 butelki za cenę kilkukrotnie wyższą niż sam zapłacił kupując wina bezpośrednio u producenta. Jeśli chodzi o ceny rynkowe ostatnich roczników to wyglądają następująco:
MacDonald Cabernet Sauvignon, Oakville, cena 650-900 USD
Z uwagi na zastrzeżenie znaku "To Kalon" oraz ugodę pomiędzy Mondavi Winery a Andym Beckstofferm, inni producenci win z To Kalon nie mogą umieszczać tej nazwy na etykietach swoich win, dlatego zarówno wina Detert jak i MacDonald oznaczone są po prostu podokręgiem Oakville.
5. Podsumowanie
Od czasów Hamiltona Crabba czyli od XIXw, zdawano sobie sprawę z wyjątkowego terroir winnicy To Kalon. Przechodziła ona z rąk do rąk, była wielokrotnie podzielona a nawet jej granice się zmieniały. Robert Mondavi stał się jednym z najbardziej szanowanych winiarzy w Napa, m.in z tego względu, że jego wina, z flagowym Cabernet Sauvignon Reserve na czele, powstawały właśnie z tej winnicy, uznawanej powszechnie za jedno z najlepszych o ile nie najlepsze miejsce do uprawy winorośli w całej dolinie. Przeglądając oferty specjalistycznych sklepów z winami w krajach UE, czasami można trafić na starsze roczniki Mondavi Cabernet Sauvignon Reserve z lat 80tych czy 90tych. Jeśli ktoś będzie miał okazję kupić takie wino np. z 1987 albo z okresu 1990-1997 to gorąco polecam. Można trafić na butelki za sto kilkadziesiąt Euro, co prawda nie jest to tanio ale z drugiej strony, tej samej klasy w pełni dojrzałe cabernet sauvignon od wielu innych producentów z Napa będą jeszcze droższe. Miałem przyjemność wypić dwie butelki wina Mondavi Cabernet Sauvignon Reserve 1995 i obie były wspaniałe a z rocznika 2001 było jeszcze lepsze. Oczywiście w przypadku kupna ponad 20 letnich win, każda butelka to osobna historia i można trafić na wspaniałe wino albo zepsute.
Mondavi a także Opus One czyli spółka Mondavi-Rothschild, od końca lat 70tych do końca lat 90tych stanowiły o renomie To Kalon. Detert i MacDonald sprzedawali surowiec dla Mondaviego a z kolei Beaulieu Vineyards słynął z flagowego wina: Beaulieu Vineyard Georges de Latour Private Reserve Cabernet Sauvignon, które wytwarzano z gron pochodzących z dwóch innych winnic niż 89 akrowa parcela To Kalon należąca do tego producenta. Sława To Kalon została na nowo zdefiniowana po tym jak te 89 akrów od Beaulieu Vineyard odkupił Andy Beckstoffer i od 1994 zrobił nowe nasadzenia, najlepszych jego zdaniem klonów odmiany cabernet sauvignon. Fred Schrader a potem także inni producenci, którzy zdecydowali się na podpisanie umów kupna gron od Beckstoffera stali się supergwiazdami kalifornijskiego winiarstwa. Każdy kto chociaż powierzchownie zna wina kalifornijskie słyszał o najsłynniejszym i najdroższym winie czyli Screaming Eagle albo o drugim równie znanym na świecie kalifornijskim winie czyli Opus One. W sklepach w krajach Unii Europejskiej Screaming Eagle kosztuje 4-6 tysięcy Euro, Opus One ponad 400 Euro a w Polsce absurdalne 2900 zł. Otóż wiele win z napisem na etykiecie "Beckstoffer To Kalon" od takich producentów jak Schrader, Carter, Hobbs, Cliff Lede czy TOR Kenward można kupić taniej niż Opus One i wielokrotnei taniej niz Screaming Eagle, pomimo że otrzymują wyższe oceny od zawodowych krytyków w The Wine Advocate czy od amatorów na www.cellartracker.com. Jeśli zobaczycie w jakimś sklepie wino z napisem "Beckstoffer To Kalon" to gorąco polecam bo to jest ścisła światowa ekstraklasa, zresztą tak jak wina z innych winnic Beckstoffera np. Dr Crane, Missouri Hopper czy Las Piedras. Wina Mondavi Reserve czy Opus One były synonimami najwyższej jakości win z Napa w latach 70tych, 80tych i 90tych ale dalszy skok jakości jaki dokonał Beckstoffer w swojej części To Kalon zmusił najpierw Mondaviego a potem spółkę Constellation Brands, która przejęła w 2004 Mondavi Winery do systematycznej poprawy jakości surowca z winnicy aby nie pozostać w tyle z Beckstofferem. Dzięki tej rywalizacji, klienci mogą w XXI w. cieszyć się najlepszymi winami w historii To Kalon, rywalizującymi o miano najlepszego wina Ameryki właściwie w każdym roczniku. Niestety ceny też poszły w górę, paradoksalnie Mondavi Cabernet Sauvignon Reserve z obecnych roczników kosztuje drożej niż w pełni dojrzałe z lat 90tych.
Nie poruszyłem w tym dość długim wpisie niektórych wątków dotyczących To Kalon, a niektóre opisałem skrótowo. Gdybym jednak chciał opisać całość i to w miarę dokładnie to musiałbym napisać książkę. Jeśli ktoś czuje niedosyt i chciałby jeszcze więcej dowiedzieć się na temat To Kalon, to poniżej podaję linki do świetnych artykułów, z których korzystałem pisząc ten tekst. Jeśli ktoś miałby jakieś pytanie odnośnie win z To Kalon, to spróbuję na nie odpowiedzieć.
http://www.napawineproject.com/macdonald-vineyards/
https://ohp.parks.ca.gov/pages/1067/files/CA_Napa%20County_To-Kalon%20Vineyard_DRAFT_2019-05-28.pdf
https://vinepair.com/articles/to-kalon-napa-vineyard-mondavi/
https://winesolutions.com/tokalon/
https://gismondionwine.com/blog/mondavi-and-beckstoffer-settle-to-kalon-issue/
http://mowse.blogspot.com/2012/06/to-kalon-chronology-and-genealogy-of.html
https://www.detert.com/History
https://www.winespectator.com/articles/to-kalon-napa-s-first-growth-vineyard-50729
https://gismondionwine.com/blog/mondavi-and-beckstoffer-settle-to-kalon-issue/
Komentarze
Prześlij komentarz