Co to znaczy "Wielkie Wino" ?

W polskiej blogosferze czy też na portalu Winicjatywa, od czasu do czasu pojawiają  się notki opisujące wybitne wina czyli takie jakie w popularnej 100 punktowej skali odpowiadają przedziałowi 90- 100 pkt. Całe szczęście notek dotyczących takich win jest coraz więcej i czytelnicy nie są ograniczeni do czytania opisów najtańszych i najpopularniejszych win z dyskontów czy hipermarketów. Ile razy można czytać opisy przemysłowych win za przysłowiowe "do trzech dych"? Czy na tym ta cała zabawa w winne hobby miałaby polegać aby koncentrować się tylko na takich winach?

Moją inspiracją do kupowania niezwykłych win były notki degustacyjne napisane przez Roberta Parkera w jego "Przewodniku o winach świata" wydanym w 2000r. Do dzisiaj uważam że styl pisania notek degustacyjnych przez Parkera jest niedoścignionym wzorem, któremu ( tak sądzę)  nie są w stanie dorównać inni czołowi krytycy tak amerykańscy jak europejscy. Ale to taka dygresja.

W tym wpisie chciałem zacytować obszerne fragmenty przewodnika Parkera z rozdziału opisującego co to jest "Wielkie Wino".

Ponieważ przewodnik został wydany w 2000r., myślę, że większość osób czytających ten tekst nie ma lub nie miała do niego dostępu i nie zapoznali się z fascynującymi rozważaniami Parkera na temat Wielkich Win. Każdy kto pije jakieś wino, które uważa za wybitne i chciałby się podzielić swoimi wrażeniami na swoim blogu czy na jakimś portalu poświęconemu winom powinien skonfrontować własne wrażenia z poniższymi opisami.

Moim zdaniem temat Wielkiego Wina został opisany przez Parkera z jednej strony w sposób błyskotliwy i precyzyjny a z drugiej w prosty i elegancki dla czytelnika.

Wszystkie poniższe cytaty pochodzą z "Przewodnika Parkera po Winach Świata" str. 37-40.

"Co to jest Wielkie Wino?(...) Podam teraz moją roboczą definicję takiego wina. Krótko mówiąc: jakie są cechy charakterystyczne wielkiego wina?

Zdolność do zadowalania zarówno podniebienia, jak i intelektu

Wielkie wina zadowalają zmysły, a jednocześnie prowokują i zaspokajają intelekt. Na świecie jest dużo smacznych win, które dostarczają nam czysto zmysłowej przyjemności, a nie są złożone. Zdolność do usatysfakcjonowania intelektu jest sprawą bardziej subiektywną. Wina, które eksperci nazywają "złożonymi" to wina wielowymiarowe pod względem smaku i aromatu, na korzyść których przemawia coś więcej niż tylko dojrzały owoc i satysfakcjonująca, przyjemna a mimo to jednowymiarowa jakość.

Klasyczne przykłady:

1990 Dom Perignon Champagne

1994 Philip Togni Cabernet Sauvignon, Napa

1991 Guigal Cote Rotie La Mouline

1995 Muller-Catoir Mussbacher Eselhart Rieslaner

1997 Turley Cellars, Zinfandel Hayne Vineyard, Napa

1995 Clarendon Hills , Old Vine Grenache Blewitt Springs Vineyard, McLaren Valley

Zdolność do przykuwania uwagi degustatora

Często powtarzam, że największe wina, które kiedykolwiek degustowałem, można łatwo rozpoznać po samym bukiecie. Są to wina, których w żaden sposób nie można nazwać monochromatycznymi lub prostymi. Doskonałe wina przyciągają degustatora intensywnością aromatu i pełnymi niuansów poziomami smaku

Klasyczne przykłady

1990 Chapoutier Hermiatge Le Pavillon 

1995 Chateau l'Evangile, Pomerol

1990 Altesino Brunello di Montalcino

1997 Peter Michael Pinot Noir Clos du Ciel, Sonoma

1990 Baumard Savennieres Clos du Papillon

1994 Robert Mondavi Cabernet Sauvignon Reserve, Napa

Intensywność aromatów i smaków połączona z lekkością

Można to porównać do jedzenia w najlepszych restauracjach. Wyśmienita kuchnia charakteryzuje się czystością, intensywnością, równowagą, budową, nieodpartymi zapachami i smakami. Tym co odróżnia wyjątkową kuchnię od zaledwie dobrej kuchni - tak samo jak wielkie wina od dobrych wina - jest intensywność smaku i lekkość. W Nowym Świecie łatwo udają się wina śmiałe, duże, bogate ale jednocześnie ciężkie. Najlepsze europejskie wytwórnie win, dzięki wielowiekowemu doświadczeniu posiadają umiejętność, uzyskiwania intensywnego smaku bez ciężkości. Jednak  Nowy Świat a szczególnie Kalifornia, idzie szybko w ich ślady, czego dowodem są wspaniałe wina wyprodukowane w latach dziewięćdziesiątych w Napa, Sonoma i innych regionach Złotego Stanu.

Klasyczne przykłady

1996 Coche-Dury Corton Charlemagne

1997 Arrowood Malbec, Sonoma

1996 Bruno Giacosa Barbaresco Santo Stefano

1998 Yves Cuilleron Condrieu Vieilles Vignes

1995 Domaine Leflaive Chevalier-Montrachet

1995 Paul Cotat Sancerre les Monts Damnes

Smak rosnący z każdym łykiem

W przypadku najwybitniejszych win, jakie kiedykolwiek piłem, ostatni łyk smakował lepiej niż pierwszy, odsłaniając więcej niuansów i bogatsze aromaty i smaki, kiedy wino otwierało się w kieliszku. Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego najbardziej interesujący i satysfakcjonujący jest często ostatni kieliszek z butelki?

Klasyczne przykłady

1996 Marcassin Gauer Upper Barn Chardonnay, Alexander Valley

1995 Chateau Mouton Rothschild, Pauillac

1994 Fonseca Vintage Port

1996 Chateau Leoville Las Cases, St. Julien

1997 Falesco Montiano , Lazio IGP

1995 Chateau l'Eglise Clinet, Pomerol

1995 Araujo Estate Caberent Sauvignon, Eisele Vineyard, Napa

Nabieranie walorów z wiekiem

 Jest to jedna z niepodlegających dyskusji cech charakterystycznych Wielkiego Wina. Niezdrową spuścizną po europejskich autorytetach piszących o winie jest przeświadczenie, że wino musi być niesmaczne w młodości, aby w wieku dojrzałym mogło stać się winem wybitnym. Z mojego doświadczenia wynika, że jest dokładnie odwrotnie - wina kwaśne, ściągające, pozbawione nuty owocowej oraz jakiegokolwiek uroku w młodości z wiekiem stają się gorsze i jeszcze mniej nadają się do picia. (...) Jeżeli wino w młodym wieku nie legitymuje się dojrzałą i bogatą nutą owocową, to z wiekiem nie rozwinie żadnych niuansów. Wielkie Wina ponad wszelką wątpliwość doskonalą się z wiekiem. Przez "doskonalenie się" wina rozumiem jego zdolność do stawania się znacznie bardziej interesującym i sprawiającym większą przyjemność w wieku dojrzałym niż za młodu.

Klasyczne przykłady

1990 Chateau Latour, Pauillac

1997 E.Altare Barolo Arborina

1990 Beaucastel Chateauneuf du Pape

1990 Chateau Climens, Barsac/Sauternes

1989 Chateau Laville-Haut Brion, Graves

 Wyraźna osobowość

Kiedy zastanawiamy się nad największymi winami, okazuje się, że wyróżnia je ich wyraźna osobowość. Tak samo rzecz się ma z największymi rocznikami. Nadużywane dzisiaj określenie "klasyczny rocznik" odnosi się już tylko do tego, co jakiś winodajny region robi w typowym (normalnym) roku. Wyjątkowe wina z wyjątkowych roczników wyrastają wysoko ponad normę i zawsze można je określić za pomocą cech indywidualnych opisujących ich walory aromatyczne, smakowe oraz budowę. Zasobne i okazałe Bordeaux rocznik 1982 i 1990, surowe, cierpkie i pięknie starzejące się czerwone Bordeaux rocznik 1986, gładkie i doskonale zrównoważone wina z winogron Cabernet Sauvignon oraz własnych mieszanek z Napy i Sonomy rocznik 1994, a także aksamitne, o słodkiej nucie owocowej, dużej zawartości alkoholu i gliceryny Baraolo i Barbaresco rocznik 1990 - to są przykłady wielkich indywidualności.

Klasyczne przykłady

1982 Chateau Mouton Rothschild, Pauillac

1986 Chateau Margaux, Margaux

1989 Chateau Clinet, Pomerol

1990 Sandrone Barolo Boschis

1994 Bryant Family Cabernet Sauvignon, Napa

1994 Colgin Cabernet Sauvignon, Napa

1996 Chateau Lafite Rothschild, Pauillac

Jeśli ktoś ma możliwość kupienia lub pożyczenia przynajmniej I tomu Przewodnika to gorąco zachęcam do przeczytania całego wstępu dotyczącego nie tylko rozważań nad wybitnymi winami ale wielu innych interesujących kwestii dla każdej osoby pragnącej pogłębić swoją wiedzę na temat próbowanych przez siebie win.

Na koniec mała pralinka, dwa zdjęcia z osiedlowego śmietnika, proponuję zabawę kto rozpozna więcej Wielkich Win po etykietach :-)